– Τι εννοείς ο Ιησούς πέθανε για μένα; Πολύ χειριστικό εκ μέρους του!
– Άσε που δεν έμεινε πεθαμένος. Μας κοροϊδεύει κι από πάνω.
Διαβάζοντας το παραπάνω κάποιες θα γελάσουν· κάποιοι άλλοι θα θυμώσουν, επειδή νιώθουν ότι προσβάλλεται η πίστη τους στον θεό τους. Αυτό που ονομάζουμε «προσβολή των θείων» αξίζει να το εξετάσουμε λιγάκι πιο προσεχτικά και να δούμε όχι μόνο τι ακριβώς σημαίνει αλλά τι συνέπειες έχει όχι μόνο για τους προσβεβλημένους αλλά και για τους απρόσβλητους.
Συμφωνώ ότι αστεία όπως το παραπάνω πράγματι προσβάλλουν το θρησκευτικό αίσθημα των πιστών. Ταυτόχρονα κρίνω ότι χρειάζεται –απαιτείται– να προσβάλλουμε τη θρησκευτική πίστη, διότι η θρησκευτική πίστη είναι κοινωνικά πολύ βλαβερή.
Πολλοί θρησκευόμενοι κάνουν μια σαφή διάκριση ανάμεσα στη θρησκεία και στη θρησκευτική πίστη. Αναγνωρίζουν ότι πολλές θρησκείες, με την έννοια των θεσμικών οργάνων που τις εκπροσωπούν, λειτουργούν προβληματικά, καταπιεστικά ή ακόμα και κακοποιητικά τόσο για τους πιστούς τους όσο και για τους μη πιστούς. Κάνουν αυτόν τον διαχωρισμό λέγοντας ότι άλλο είναι η θρησκεία ως θεσμός ή η Εκκλησία με έψιλον κεφαλαίο και άλλο είναι η προσωπική πίστη του καθενός. Η δεύτερη αφορά την πνευματικότητα του κάθε ατόμου και είναι μια προσωπική υπόθεση, χωρίς καμία σχέση με τη θεσμική θρησκεία και την Εκκλησία, ισχυρίζονται.
Όμως ισχύει πραγματικά αυτή η διάκριση; Ή είναι απλώς μια βολική δικαιολογία;
Διατείνομαι πως η θρησκευτική πίστη του κάθε ατόμου δεν είναι κάτι ατομικό, δεν είναι μια προσωπική υπόθεση. Καταρχάς, ποτέ κανείς δεν έχει βρει τη θρησκευτική πίστη του τελείως μόνος του αλλά είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ένα ψηφιδωτό από τα τουβλάκια που του δόθηκαν μέσα στον πολιτισμό που έχει μεγαλώσει. Επίσης, η θρησκευτική πίστη του καθενός δεν συμβαίνει σε κενό αέρος· δεν ασκώ τη θρησκευτική μου πίστη μόνος μου στο σπίτι μου, όταν αυτό που πιστεύω επηρεάζει ολόκληρη την κοινωνία. Η θρησκευτική μου πίστη θα ήταν κάτι ατομικό μόνο αν η θρησκευτική μου πίστη ήταν κάτι που δεν έχαιρε καμίας θεσμικής προστασίας. Π.χ. αν πιστεύω στον Μπάτμαν ως θεό, ότι μόνο αυτός θα σώσει την κοινωνία από τις αμαρτίες της, τον διάβολο ή τους τερμίτες, δεν βλάπτω κανέναν με την πίστη μου. Αφορά μόνο εμένα – εκτός βέβαια αν μέσα από τις πράξεις μου και τα λόγια μου δυσκολεύω τη ζωή όσων δεν πιστεύουν στον Μπάτμαν, λόγου χάρη, απαιτώ να ζουν με βάση την Πίστη στον Μπάτμαν, θεσπίζω νόμους που κάνουν διακρίσεις σε όσους δεν πιστεύουν στον Μπάτμαν, βάζω στη διαπασών κάθε Κυριακή χαράματα τραγουδάκια με τα οποία εξυμνώ τον Παντοδύναμο Μπάτμαν και η αστυνομία με αφήνει γιατί η πίστη μου στον Μπάτμαν είναι επίσημα αναγνωρισμένη ως η καλύτερη πίστη, η επίσημη πίστη και μην τολμήσει κανείς να μου την προσβάλει!
Έτσι λοιπόν, αν πιστεύω στον Ιησού Χριστό και τον υπόλοιπο θίασό του, η πίστη μου έχει πολύ απτές συνέπειες σε όλη την κοινωνία, ακόμα και στους μη πιστούς. Η (υποτιθέμενα) προσωπική μου πίστη βασίζεται σε μια μακρά ιστορία βίας, καταπίεσης και εξοντώσεων, ενώ ταυτόχρονα έχει κοινωνικό κύρος και κρατική υποστήριξη. Αυτό που πιστεύω τάχα μου ατομικά αποτελεί μέρος ενός συγκεντρωτικού, πανίσχυρου θεσμού που παρεμβαίνει στη ζωή όλων των πολιτών, όχι μόνο των πιστών. Μπορεί ως χριστιανός να μη συμφωνώ, ατομικά, με τις πράξεις της Εκκλησίας, όμως η πίστη μου υποστηρίζει αυτόν το θεσμό και τις πράξεις του, τη βία που ασκεί πάνω σε συνανθρώπους μου, επιβάλλοντας τις δικές της θεωρίες και συνταγές ζωής ως μοναδικά ορθές, ενώ κάθε άλλη στάση ζωής δαιμονοποιείται, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Αν πιστεύω ότι μόνο ο Κθούλου είναι ο πραγματικός θεός, η πίστη μου είναι ακίνδυνη, τελείως ατομική υπόθεση – εκτός αν συσπειρωθώ με άλλους κθουλικούς και αρχίσουμε τα πογκρόμ ή να απαιτούμε οι μη Κθουλικοί να ντύνονται με συγκεκριμένο τρόπο ή να τους κράζουμε ως ανώμαλους επειδή κάνουν πάνω από δύο παιδιά. Απεναντίας, η πίστη στον Ιησού ή στον Μωάμεθ έχει πολύ σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την κοινωνία, δεν είναι ουδέτερη και σίγουρα όχι ατομική υπόθεση.
Φανταστείτε αν είχαμε μοναρχία κι ήταν ποινικό αδίκημα η προσβολή του βασιλιά μας, γιατί είναι ιερός – μην πάμε μακριά, αυτό ακριβώς συμβαίνει τώρα στη διπλανή μας χώρα. Όσοι δεν πιστεύουν ότι είναι ιερός ο μονάρχης μας και τολμούν να κάνουν έστω ένα αστείο σε βάρος του, κινδυνεύουν με φυλάκιση ή και ακόμα χειρότερα. Κάποιοι άνθρωποι ειλικρινά πιστεύουν ότι ο μονάρχης είναι ιερός και προσβάλλονται όταν τους τον θίγεις. Το ίδιο και πολλοί χριστιανοί όταν τους θίγεις τα θεία – παρόλο που η πίστη τους είναι εξίσου αυθαίρετη. Τα θεία δεν αξίζουν σεβασμό περισσότερο (ή λιγότερο) απ’ ό,τι ο Ντόναλντ Ντακ.
Για τους παραπάνω λόγους δεν θα ειρωνευτώ ποτέ την πίστη ενός ατόμου όταν π.χ. πιστεύει στο Ιερό Μακαρονότερας ή στη συμπαντική αγάπη. Αυτές οι πίστες δεν είναι επικίνδυνες διότι δεν έχουν κοινωνική επικύρωση, κανείς δεν προσπαθεί να μου τις επιβάλλει με το ζόρι ή να με αναγκάσει να ζω με βάση τις διδαχές τους. Αντιθέτως, η πίστη στον Ιησού ή στον Αλλάχ είναι κοινωνικά πολύ επικίνδυνη και βλαβερή για τους μη πιστούς.
Θέλω να κλείσω αναφέροντας ότι ειλικρινά στεναχωριέμαι όταν προκαλώ άσχημα συναισθήματα στους ανθρώπους που πιστεύουν. Ταυτόχρονα, θεωρώ πολύ σημαντικότερο για την πρόοδο της κοινωνίας μας να κατεβάσουμε τις θρησκείες από το βάθρο όπου τις έχουμε, ακόμα κι αν αυτό συνεπάγεται κάποιες άνθρωποι να προσβάλλονται ή να ενοχλούνται. Το να ειρωνεύομαι τον χριστιανισμό και την απάνθρωπη εφαρμογή του είναι μια προσπάθεια προστασίας των συνανθρώπων μου που ακόμα και τη σήμερον ημέρα κακοποιούνται θρησκευτικά μέσα σε θρήσκες οικογένειες και κλειστές αδελφότητες. Αναλαμβάνω πλήρως την ευθύνη για την οπτική μου και τις πράξεις μου. Προτιμώ να στεναχωριέμαι και να στεναχωρώ παρά να παραμένω αδρανής μπροστά στη βλάβη που προκαλούν οι θρησκείες (και η άρρηκτα απορρέουσα «ατομική» πίστη) στους συνανθρώπους μου.
